Đức Hồng Y Jorge Mario Bergoglio được bầu làm Giáo Hoàng Phanxicô
Ngày (13/03/2020 - 13/03/2013) là tròn 7 năm Đức Thánh Cha Phanxicô được Chúa chọn làm người kế vị thánh Phêrô để hướng dẫn Con tàu Giáo Hội.
Lúc 19 giờ 6 phút tối hôm 13/03/2013, khói trắng bắt đầu xông ra từ ống khói trên mái nhà nguyện Sistina, giữa tiếng reo vui mừng của hàng chục ngàn tín hữu, kiên nhẫn đứng chờ đợi hàng giờ trước đó dưới trời mưa. Khói trắng thật rõ ràng, các chuông của Đền thờ thánh Phêrô được gióng lên liên hồi, báo hiệu đã có Giáo Hoàng mới.
Đức Hồng Y Jorge Mario Bergoglio, 76 tuổi, Tổng Giám mục Giáo phận Buenos Aires, Argentina, đã được bầu làm Giáo Hoàng, ngài là vị Giáo Hoàng thứ 266 của Giáo Hội Công Giáo và lấy danh hiệu là Phanxicô.
Tin này được loan đi lập tức trên khắp thế giới. Các đài truyền hình và phát thanh tạm ngưng chương trình đang phát để loan đi tin quan trọng này. Tại Rôma, hàng chục ngàn tín hữu và dân chúng dùng mọi cách tiến về Quảng trường thánh Phêrô để chào mừng vị tân Giáo Hoàng.
Quảng trường đông chật người, các tín hữu nhẩy mừng, reo hò ca hát, phất cờ quốc gia của họ. Có những những nhóm trương biểu ngữ hoan hô Đức Giáo Hoàng. Trong khi chờ đợi, ban quân nhạc của Hiến binh Vatican, cùng với Đoàn Vệ binh Thụy Sĩ; ban quân nhạc của Hiến binh Italia và Đoàn Liên quân của nước này, tiến ra thềm Đền thờ Thánh Phêrô để sẵn sàng chào mừng Đức Tân Giáo Hoàng. Ông Đô trưởng Rôma, Gianni Alemano, cũng có mặt để chào mừng.
Sau đó, khoảng 8 giờ 11 phút, ĐHY Jean Louis Tauran, người Pháp, trưởng đẳng Phó tế, xuất hiện tại ban công Đền thờ Thánh Phêrô, giữa tiếng reo hò vui mừng của mọi người: "Viva il Papa". Bầu trời lúc này đã tạnh mưa, ĐHY long trọng tuyên bố: "Tôi loan báo cho anh chị em một tin vui lớn, chúng ta đã có Giáo Hoàng, đó là ĐHY Jorge Mario Bergoglio và ngài lấy danh hiệu là Phanxicô."
Lời chào của Đức Tân Giáo Hoàng
Ít phút sau đó, Đức tân Giáo Hoàng xuất hiện, Ngài ứng khẩu nói với mọi người:
"Anh chị em thân mến, xin chào anh chị em,
Anh chị em biết là nghĩa vụ của mật nghị Hồng y là cung cấp một Giám Mục cho Rôma. Dường như các anh em Hồng y của tôi đi đến hầu như tận cùng thế giới để lấy vị đó, nhưng bây giờ chúng ta đang ở đây. Tôi cám ơn anh chị em, cộng đồng giáo phận Rôma, vì sự tiếp đón dành cho Giám Mục của mình. Cám ơn anh chị em! Trước tiên tôi muốn cầu nguyện cho Đức nguyên Giám Mục Rôma Biển Đức 16. Tất cả chúng ta cùng nhau cầu nguyện cho ngài, xin Chúa chúc lành cho ngài và xin Mẹ Maria gìn giữ ngài."
Đức Tân Giáo Hoàng và mọi người đọc kinh Lạy Cha, Kính Mừng và Sáng Danh. Rồi ĐTC Phanxicô nói tiếp:
"Và giờ đây chúng ta bắt đầu hành trình này, Giám Mục và dân chúng, hành trình của Giáo hội Rôma là Giáo hội chủ trì toàn thể các Giáo hội khác trong đức bác ái, một hành trình huynh đệ và yêu thương, tín nhiệm giữa chúng ta. Chúng ta hãy luôn cầu nguyện cho nhau, và cho tất cả mọi người.
Chúng ta hãy cầu nguyện cho toàn thế giới để có một tình huynh đệ đậm đà hơn. Tôi cầu mong cho anh chị em sao cho hành trình này của Giáo hội mà hôm nay chúng ta bắt đầu, và cho người giúp đỡ tôi là ĐHY Giám quản hiện diện ở đây, được nhiều thành quả cho công cuộc rao giảng Tin Mừng tại thành phố đẹp đẽ này.
Giờ đây tôi muốn ban phép lành cho anh chị em. Nhưng trước tiên tôi xin anh chị em một ân huệ. Trước khi Giám Mục chúc lành cho dân, tôi xin anh chị em cầu xin Chúa chúc lành cho tôi. Kinh nguyện của dân, cầu xin Chúa ban phép lành cho Giám Mục của mình. Chúng ta hãy cầu nguyện trong thinh lặng, anh chị em cầu nguyện cho tôi."
Sau cùng, ĐHY Tauran loan báo ĐTC ban phép lành với ơn toàn xá cho các tín hữu, cho Rôma và toàn thế giới.
Vài dòng tiểu sử
ĐHY Jorge Mario Bergoglio thuộc dòng Tên, sinh ngày 17/12/1936, tại Buenos Aires. Ngài gia nhập dòng Tên ngày 11/03/1858 và theo học các môn nhân văn tại Chile; năm 1963 ngài trở về thủ đô Argentina, tốt nghiệp triết học tại Phân khoa triết tại Học viện San José.
Trong hai năm từ 1964 - 965, ngài làm giáo sư văn chương và tâm lý tại Học viện Đức Mẹ Vô Nhiễm ở thành phố Santa Fe, rồi sau đó tại Học viện Salvatore tại Buenos Aires.
Từ năm 1967 - 1970 ngài học thần học và tốt nghiệp tại Học viện San Miguel. Ngày 13/12/1969, thầy Bergoglio thụ phong Linh mục lúc 33 tuổi. Rồi năm sau Cha làm nhà tập thứ hai ở Tây Ban Nha trước khi khấn trọng ngày 22/04/1973.
Cha Bergolio làm giáo tập, rồi giáo sư tại phân khoa thần học, trước khi làm Giám tỉnh dòng Tên ở Argentina năm 1973. 10 năm sau đó, Cha Bergoglio sang Đức nghiên cứu luận án tiến sĩ.
Năm 1992, ngài được Đức Gioan Phaolô 2 bổ nhiệm làm Giám mục Phụ tá Tổng Giáo phận Buenos Aires và 6 năm sau trở thành Tổng Giám mục Giáo phận này. Sau đó 3 năm, vào năm 2001, ngài được thăng hồng y.
Theo báo chí, ĐHY Bergoglio vốn là vị đã được nhiều phiếu nhất, sau ĐHY Ratzinger trong mật nghị bầu Giáo Hoàng cách đây 8 năm.
Đương thời, khi làm Tổng Giám mục Giáo phận Buenos Aires, ngài nổi tiếng là gần gũi dân chúng và sống khiêm nhường. Ngài vẫn thường đi xe bus, viếng thăm người nghèo, sống trong một căn hộ đơn sơ và tự nấu ăn. Đối với nhiều người dân Buenos Aires, ngài thường được gọi bằng danh hiệu đơn sơ là "Cha Jorge".
ĐHY Bergoglio thiết lập các giáo xứ mới, chỉnh đốn các văn phòng hành chánh, hướng dẫn các sáng kiến bảo vệ sự sống và bắt đầu các chương trình mục vụ mới; như thành lập một Ủy ban về những người ly dị.
Trong Thượng Hội đồng Giám mục Thế giới kỳ 10 hồi tháng 10 năm 2001, ngài được bổ nhiệm làm Tổng tường trình viên. Từ năm 2005 đến 2011 ngài làm Chủ tịch HĐGM Argentina.
ĐHY Bergoglio đã viết các sách về linh đạo và suy niệm, ngài cũng thường lên tiếng chống lại nạn phá thai, và hôn nhân đồng tính.
Hồi năm 2010, khi Argentina trở thành quốc gia Nam Mỹ đầu tiên ban hành luật Hôn nhân đồng tính, ĐHY khuyến khích các Linh mục toàn quốc kêu gọi các tín hữu Công giáo chống lại luật này vì nó làm thương tổn gia đình trầm trọng. Trước đó năm 2006, ngài cũng phê bình dự luật cho phá thai.
Đắc cử Giáo Hoàng
ĐHY Bergoglio đã đắc cử Giáo Hoàng trong lần bỏ phiếu thứ 5 tại Mật nghị Hồng y tại nhà nguyện Sistina. Theo nghi thức về mật nghị, sau khi HY hội đủ số phiếu ít là 2 phần 3 để đắc cử.
ĐHY Giovanni Battista Re, 79 tuổi, là vị kỳ cựu nhất trong số các HY thuộc đẳng Giám mục trong mật nghị, tiến đến trước mặt ĐHY Bergoglio và hỏi: "Ngài có chấp nhận việc bầu ngài làm Giáo Hoàng chiếu theo giáo luật không?"
Sau khi ĐHY Bergoglio trả lời khẳng định thì ĐHY Giovanni Battista Re hỏi tiếp: "Vậy ngài muốn được gọi bằng tên nào?" Đức tân Giáo Hoàng cho biết ngài chọn tên là Phanxicô.
Tiếp đến, Đức Ông Guido Marini, trưởng ban nghi lễ phụng vụ của Đức Giáo Hoàng, cùng với một Công chứng viên Tông tòa và 2 chức sắc phụ tá khác với tư cách là nhân chứng, sẽ soạn văn kiện chính thức về cuộc bầu cử và tên hiệu của vị tân Giáo Hoàng.
Lúc đó các lá phiếu được đốt đi và máy xông khói trắng được dùng để báo hiệu cho toàn thế giới bên ngoài. Đức tân Giáo Hoàng đi vào căn phòng nhỏ cạnh nhà nguyện Sistina quen gọi là ”Phòng nước mắt”. Tại đây đã có sẵn 3 bộ áo Giáo Hoàng theo 3 kích thước khác nhau, để Đức tân Giáo Hoàng thay đổi phẩm phục.
Rồi ngài trở lại Nhà nguyện Sistina để cầu nguyện với Hồng Y cử tri, và các vị đến chúc mừng Đức Tân Giáo Hoàng, hứa vâng phục ngài, rồi cộng đoàn cùng nhau hát kinh Te Deum - Tạ Ơn Chúa. Trước khi xuất hiện tại ban công Đền thờ Thánh Phêrô, Đức Giáo Hoàng mới đã dừng lại tại Nhà nguyện Paolina để cầu nguyện chốc lát trước Mình Thánh Chúa.
Linh mục Giuse Trần Đức Anh OP, RadioVaticana 13/03/2013
_________________________
_________________________
Nhìn lại 7 năm triều đại Giáo Hoàng của Đức Phanxicô
Sau khi Đức Giáo hoàng Bênêđictô XVI từ chức vào ngày 28 tháng 2 năm 2013, Mật nghị gồm 115 Hồng y đã bầu Đức Hồng Y Bergoglio làm người kế vị vào ngày 13 tháng 3 năm 2013. Đức Giáo hoàng Phanxicô là vị Giáo hoàng mang hình ảnh của nhiều người: một nhà lãnh đạo như Phêrô, một tông đồ dân ngoại như Phaolô, một tu sĩ khó nghèo như Phanxicô Assisi, một nhà truyền giáo như Phanxicô Xavier và một nhà cải cách như Inhaxiô Loyola.
Vào ngày đầu tiên của Triều đại Giáo hoàng, Đức Phanxicô đã thể hiện một khiếu hài hước khi ngài nói đùa với các Hồng y đã bầu ngài rằng: “Xin Chúa tha thứ cho anh em vì việc mà anh em vừa làm”. Đức Phanxicô có một phong cách lãnh đạo mới mẻ trong lối sống và hoạt động tại Vatican. Đây là điều mà chúng ta gọi là phong cách lãnh đạo phục vụ (servant leadership), được kết hợp bởi sự khiêm tốn và lối sống đơn sơ. “Anh em gọi Thầy là ‘Thầy’, là ‘Chúa’, điều đó phải lắm,… Vậy, nếu Thầy là Chúa, là Thầy, mà còn rửa chân cho anh em, thì anh em cũng phải rửa chân cho nhau. Thầy đã nêu gương cho anh em, để anh em cũng làm như Thầy đã làm cho anh em.” (Ga 13:13-16)
Sinh vào ngày 17 tháng 12 năm 1936 tại Argentina và được rửa tội với tên là Jorge Mario Bergoglio, Đức Phanxicô là tu sĩ Dòng Tên đầu tiên được bầu làm Giáo hoàng, là Giáo hoàng đầu tiên lấy danh hiệu là tên của Thánh Phanxicô Assisi – vị thánh rao giảng và sống nhân đức khó nghèo. Đức Phanxicô là vị Giáo hoàng đầu tiên đến từ châu Mỹ, người đầu tiên từ Nam bán cầu và là Giáo hoàng đầu tiên bên ngoài châu Âu kể từ thời của Đức Thánh Giáo Hoàng Gregory III người Syria vào thế kỷ thứ tám. Chủng sinh Bergoglio đã được phong chức linh mục vào ngày 13 tháng 12 năm 1969, thuộc tỉnh Dòng Tên Argentina từ năm 1973 đến năm 1979. Ngài được bổ nhiệm làm tổng giám mục của Buenos Aires vào năm 1998 và được Đức Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II bổ nhiệm làm Hồng y vào năm 2001.
Trong vòng chưa đầy một giờ sử dụng chiếc xe Limousine dành riêng cho mình, Đức Phanxicô đã rời bỏ nó và lên xe buýt như ngài vẫn thường đi ở Argentina, và ngài là vị Giáo hoàng đầu tiên nhận hành lý và thanh toán hóa đơn khách sạn tại Vatican sau cuộc bầu cử. Trong suốt 7 năm làm Giáo hoàng, Đức Phanxicô được nhận biết với hình ảnh một vị mục tử khiêm nhường, đơn sơ, quan tâm đến lòng thương xót và sự công chính của Thiên Chúa, quan tâm đến người nghèo và nhiệt tâm đối thoại liên tôn. Ngài được hoan nghênh và tín nhiệm vì cách giao tiếp gần gũi, ví dụ, ngài chọn cư trú tại nhà khách Marta chứ không phải trong Cung điện Giáo hoàng được sử dụng bởi các Giáo hoàng trước đây. Ngài tin rằng Giáo hội cần minh bạch, đơn giản và mở rộng đón tiếp hơn.
Trong quan hệ quốc tế, ngài đã giúp phục hồi hoàn toàn quan hệ ngoại giao giữa Hoa Kỳ và Cuba. Ngài ủng hộ người tị nạn trong các cuộc khủng hoảng di cư ở châu Âu và Trung Mỹ. Ngài đã can thiệp để thúc đẩy hòa bình ở Nam Sudan và Colombia.
Trong bảy năm làm Giáo hoàng của mình, Đức Phanxicô - Vị Giáo hoàng thứ 266 đã làm cho Giáo triều Rôma hoạt động tích cực, cụ thể và gần gũi hơn với hơn 1,3 tỷ người Công giáo trên khắp thế giới. Với sự hiện diện đầy sức sống của mình trên thế giới, Đức Phanxicô là một trong số những nhà lãnh đạo nổi tiếng nhất thế giới. Ngài đã thu hút được 18,2 triệu người theo dõi trên Twitter. Ngài thể hiện một cách tiếp cận mục vụ, qua đó ngài cố gắng đáp ứng nhu cầu của mọi người trong cuộc sống thực, chăn dắt họ trong những tình huống khó khăn, chứ không chỉ đưa ra cho họ những quy tắc hành xử.
Đức Phanxicô cũng đã mang lại sự thay đổi trong các cấu trúc hành chính của Vatican và Giáo hội. Các nhà phân tích nói rằng việc chuyển đổi các cuộc họp của Thượng hội đồng Giám mục từ một hình thức thủ tục nghiêm khắc thành một diễn đàn cho các cuộc tranh luận sôi nổi có thể được coi là thành tựu lớn nhất của Đức Phanxicô.
Với tinh thần đối thoại giữa các tôn giáo chân chính và lành mạnh, Đức Phanxicô đã nỗ lực thúc đẩy mối quan hệ với các tôn giáo khác. Ngài đã đi đến Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất vào năm 2019 và chủ trì một Thánh lễ mang tính lịch sử trên Bán đảo Ả Rập.
Ngài tiếp cận giải quyết các vấn đề then chốt toàn cầu như di cư và biến đổi khí hậu. Đức Phanxicô đã lên tiếng chỉ trích về sự bất công kinh tế - cách người nghèo bị đối xử trên thế giới, cách hành tinh bị khai thác quá mức và cách người nghèo phải hứng chịu trước tiên và nặng nề vì cuộc khủng hoảng sinh thái.
Đức Giáo hoàng Phanxicô, đã tái hiện tầm ảnh hưởng của mình với tư cách là một nhà lãnh đạo môi trường toàn cầu, khi ngài phát hành Tông Huấn dày 94 trang vào tháng 2 năm 2020, mang tên Querida Amazonia (Amazon yêu quý) - liên quan đến số phận của vùng sinh thái Amazon và người dân bản địa.
Tài liệu này được đưa ra trong bối cảnh Amazon đang phải đối mặt với nạn phá rừng, khai thác mỏ, lập trang trại và kinh doanh nông nghiệp bất hợp pháp với mức độ nguy hiểm trầm trọng ở Peru, Bolivia, Colombia và Brazil. Đức Phanxicô đã thúc giục người Công giáo cần phải biết “phẫn nộ” (Số 15) về việc khai thác người bản địa và sự tàn phá do khai thác mỏ và phá rừng ở Amazon.
Mặc dù trở thành một nhà lãnh đạo toàn cầu, tình yêu quê hương của Đức Phanxicô vẫn tồn tại. Là một người hâm mộ trọn đời câu lạc bộ bóng đá San Lorenzo de Almagro của Buenos Aires, Đức Phanxicô có một bộ sưu tập lớn các kỷ vật của câu lạc bộ này, và hiện đang được trưng bày trong Bảo tàng Vatican. Ngài cũng yêu thích nhảy điệu Tango vốn xuất xứ từ quê hương Buenos Aires của ngài. Ngài thật sự là một người con của quê hương ngài.
Linh mục J. Felix Raj, SJ, Phó hiệu trưởng Đại học St. Xavier, Ấn Độ.
